Schaakanalyse? De computer weet het! Bottema-Pham volgens Stockfish
Ik dacht altijd dat schaakanalyses waren voorbehouden aan geleerde, belezen, enigszins wereldvreemde bollebozen die na gedegen studie prachtig geschreven what-if analyses maakten. Daarin toonden ze aan dat de grootmeester ergens bij de vijfde zet een miniscule blunder met grote gevolgen had gemaakt. Een leek kan dat niet. Gewone mensen denken niet vijftien zetten vooruit, terwijl ze razendsnel vergelijkingen maken tussen de stand op het bord voor hen en pakweg ‘de roemruchte partij Eduard Lasker-Rudolf Loman uit 1903’.
Maar dit is 2019, en dus kan de computer wat voorheen alleen Tim Krabbé kon. Ik voerde een recente Mokumse-Meesters partij van Tom Bottema vs Khoi Pham in Stockfish op chess.com in. Stockfish analyseert, in het Nederlands bovendien. Alhier de resultaten van de analyse.
Kracht
Wit
Zwart
Uitstekend
19
14
Goed
0
2
Onnauwkeurigheid (?!)
1
2
Fout (?)
0
2
Blunder (??)
2
1
Gedwongen
0
0
Beste Zet
73,3%
35,7%
Gem. verschil
0,55
2,22
De computer analyseert de eerste zetten en oordeelt:
De precieze meerwaarde zie ik niet, als huiskamerschaker. Stockfish komt hiermee uit op een eindspel met een witte dame, een toren, een loper tegen twee zwarte torens en een loper. Dat is in punten natuurlijk beter, maar waarom begaat Bottema met Le3 een blunder? Hij activeert zijn loper en zet zo meer druk. Pham reageert met:
17… Dc7
Nu maakt zwart een fout volgens Stockfish.
“BLUNDER (+10.69) De beste zet was 17… Lxd5″.
Waarom? Omdat Stockfish voorrekent dat dit uiteindelijk leidt tot een min of meer gelijk eindspel met enig pionnenvoordeel voor wit, via de volgende variant: 17…Lxd5 18.Dxd5+Ke8 19.Dxa8Kf7 20.Df3Te8 21.Td1De7 22.Lf2Kg8
De zet 17… Dc7 daarentegen leidt tot dameverlies van zwart binnen vijf zetten en een volledig open zwarte rechterflank binnen tien zetten, kortom hiermee bezegelt Pham zijn verlies, vindt Stockfish
ONNAUWKEURIGHEID (+20.20) Een betere zet zou 19… Dd6 zijn geweest (+10.69)
Ik weet niet of ik het daar mee eens ben. Met zijn zet bedreigt zwart de witte dame en de witte pion op b2, dus het is een mooie wanhoopsaanval. Misleiding en verrassing zijn zwaard en schild van de schaker.
Bottema loopt er niet in en antwoordt met:
20. Lc5+Kd7
Dat laatste antwoord is volgens Stockfish
FOUT (♔ MAT IN 3) De beste zet was 20… Dd6 (+23.58)
Maar het maakt niet zoveel uit. Dd6 leidt tot mat in 11 zetten. Kd7 leidt tot mat in 3 zetten. Misschien wilde Pham gewoon wat sneller ten onder.
21. Df7+Kc822. Lb7#
Mat. Wit begint, wit wint.
Niveau van bovenstaande computeranalyse is basisniveau, voor diepgaandere analyses moet je geabonneerd zijn. Toch ben ik best onder de indruk van Stockfish, als leek dan. Ik vraag me af wanneer Tim Krabbé en andere schaakstukjesschrijvers volledig zijn weggedigitaliseerd. Als schakers niet meer van computers kunnen winnen, kunnen schrijversanalyses dan nog wel winnen van computeranalyses?
Tom Bottema (2222) Khoi Pham (2122) Resultaat: 1 - 0
