Verslag Purmerend 3 – VAS 4
16 maart, het is KNSB zaterdag. Op zo’n dag gaat ieders schaakhart wat harder kloppen. VAS 4 is onze vertegenwoordiging in de kelderklasse. Een leuke competitie, want vanwege de onmogelijkheid te degraderen kunnen we zonder enige druk schakers van alle niveaus een potje laten spelen. En zoals je straks gaat zien, biedt dat spectaculaire plaatjes op.
We troffen Purmerend 3 bij hun thuisbasis. In het buurtgebouw konden we gezellig koopjes inslaan bij de vrijmarkt die plaatselijke ouderen verzorgden. Gelukkig hadden we een zaal verderop ook de mogelijkheid wat bordpunten in te slaan.
Ons team is een mengelmoes van nieuw talent (Maxim, Corinna, Theo en Robbert), een ervaren rot (Han) en doorstroming vanuit de jeugdafdeling (Matteo, Aadi, Suvan en ondergetekende). De jeugd is alleen zodanig gewild dat het even leek alsof Aadi gekaapt zou worden door VAS 3, maar gelukkig hadden zij toch genoeg spelers.
Mijn eerste rondje langs de borden bracht een sprankje hoop. Overal stonden we helemaal prima. Robbert had een scherpe opening voorbereid en verraste zijn tegenstander, Suvan stond wel wat pionnen achter, maar de stelling was ongelooflijk dynamisch. En Han bezorgde zijn tegenstander een geïsoleerde dubbele pion in het centrum – voer voor initiatief dus.
Uiteindelijk kreeg Suvan (met wit) de stelling hierboven op bord zeven. Hij heeft een paard gegeven voor een bijzonder sterke vrijpion. Suvan schoof zijn dame naar e2. Een beslissend moment, want de zwarte pion op a6 gaat er binnenkort vanaf!
Op Corinna’s bord (de achtste) liet ze zich van haar aanvallende kant zien. Dankzij een aantal stukken die subtiel richting de koning van haar tegenstander keken, trok ze het initiatief naar zich toe. Laten we even kijken hoe haar stijl eruit ziet:
Met zwart speelde ze hier de typische aanvallende lange rokade. Koning veilig én tussendoor stiekem een witte zwakte aan te vallen. Dit werd verdedigd met pion naar c3, waarna ze nogmaals het goede plan doorzag: het centrum moet opengebeukt!
Daarom speelde haar pion naar c5, zoals hierboven is te zien. De witte pionnenstructuur valt uit elkaar. En let eens op de paarden van wit: wat hebben die dáár te zoeken?! Door Corinna’s blufpoker is haar tegenstander vol in de verdedigingsmodus gegaan: zoiets dwing je af.
Gaat het toch mis?
Op een aantal andere borden nam de partij een ongelukkige wending. Robbert (bord 4) zag zijn partij in de soep lopen en droop teleurgesteld af naar de analyseruimte. Toch blijft hij met in totaal 2 uit 5 een topscorer van het team. Hij is steeds hoger gaan zitten, en dat valt te merken aan zijn tegenstand. Ook Theo had het zwaar op het vijfde bord en moest het uiteindelijk met een stuk minder doen. Hij gaf na een tijdje op.
Nog even terug naar Suvans partij. Daar was inmiddels een boel gebeurd. Gretig ruilde Suvan de stukken af, en onderstaande stelling kwam tevoorschijn. Wat is de snelste manier om een pion aan de overkant te krijgen?
Inderdaad: de a-pion valt niet meer te stoppen! Goed gedaan dus door Suvan, die in lange partijen opbloeit en duidelijk laat zien dat hij de strijdplannen doorheeft. We hadden een bordpunt binnen: 2-1 is de stand.
Inmiddels stond bij Corinna de cruciale stelling op het bord:
Haar zwartveldige loper staat ingesloten. Nu zag Corinna uitstekend een tegenaanval met loper naar c4! Als de toren opzij beweegt, volgt Te8+. Uiteindelijk moet het paard van h2 opgegeven worden om schaak op te heffen. Heel slim dus. Alleen was ze vergeten om tussendoor met haar loper op c5 te slaan. Die raakte ze sowieso kwijt, dus dan is het adagio: pakken wat je pakken kan.
Zoals je ziet biedt haar dynamische spel ongelooflijk veel kansen. Aan haar strategie ligt het niet, nog even trainen op flauwe tactiekjes en iedereen moet voor haar vrezen. Helaas kon in deze partij de witte c5-pion doorslaan naar a7, waardoor promotie onvermijdelijk was. Strijdend tot het laatst werd ze mat gezet. 3-1 achter.
Totdat… Matteo op het derde bord compleet over zijn tegenstander heen walste. Dwars door het bord heen slaagde zijn charge met toren en dame. De tegenstanders koning, hulpeloos in het midden, vormde een smakelijke prooi. Zo wint Matteo graag zijn partijen. En toen ging hij gretig verder met zijn boek.
Het cruciale wc-bezoek
Even kregen we de schrik van ons leven. Han had inmiddels een vier punten van zijn tegenstander gesnoept. Het eindspel leek over en uit.
Alleen moest Han even naar de wc. En dat had hij nooit moeten doen… Pardoes was hij vergeten dat zijn paard aangevallen stond. Onwetend bewoog hij zijn koning. Tjoep, daar ging zijn grote voordeel. De dubbele matchpunt leek er niet meer in te zitten.
Ook Han snapt wat van psychologie en bood remise aan. Tot ons groot geluk nam ze dat aan. Dat had zomaar nog erger kunnen aflopen. Nu hangt het van de bovenste twee borden af. Twee winsten en plotseling praten we veel anders na over de wedstrijd.
Laten we eerst even kijken naar de situatie bij Aadi. Aan onderstaande stelling te zien heeft hij een strakke koningsaanval op het programma staan.
Dit voert hij uit middels een dodelijke pionnenstorm. Aadi durfde in deze situatie g4 te spelen. Correct had hij uitgerekend dat zijn dame niet in gevaar komt. De volgende zet van hem laat zich raden: g5! Een sterk plan wat zo uit het boekje had kunnen komen. Dit belooft nog wat.
Op het eerste bord speelde ik een stabiele partij. Geen bijzondere stelling (zie hieronder), want de boel was een beetje dichtgeschoven. Remise-achtig voelde het aan. Vlak voordat ik in slaap ging vallen, kwam mijn tegenstander met een pionoffer die ik niet af kón slaan. Laat maar zien, dacht ik.
Mijn tegenstander (met de zwarte stukken) bewoog zijn dame naar g6 zodat ik vrij de b-pion mocht slaan. Compensatie had hij zeker, want voordat je het weet domineren zijn torens de open lijn.
De beslissende tactiekjes
Een paar zetten later is duidelijk te zien hoe krampachtig ik sta. Aan de andere kant: wat moet zwart met de open lijn? Hij kan niet echt gevaarlijk binnenkomen. Eén stuk bij zwart staat zelf eigenlijk ook behoorlijk krampachtig. Met paard naar e5 heeft de dame plotseling geen velden meer!
De enige manier om te verdedigen is de loper terug te spelen naar bijvoorbeeld e6, maar dat is een heerlijke opluchting voor mijn witte velden. Mijn pluspion is een dubbelpion, dus remise is alsnog waarschijnlijk. Alleen koos zwart precies de zet waar ik op hoopte: Lh7. Hoe kunnen we het zojuist gecreëerde vluchtveld toch afpakken?
Inderdaad: met de subtiele zet pion naar g4. De zwarte dame gaat ten onder als ik de volgende beurt f3 speel. 3,5-3,5 staat op het scorebord.
Nu is het aan Aadi om het af te maken. In onderstaande stelling sloeg hij fxe4: een gratis pion! Terugslaan met het paard levert een dodelijke penning op na Lf5. Zijn tegenstander sloeg met de dame, maar dan valt natuurlijk het paard. Hierna een kwestie van techniek.
Aadi voltooide het eindspel vlekkeloos. In plaats van passief zijn pionnen verdedigen, rekende hij keurig uit hoe tussendoor wat pionnen van wit te snoepen.
De eerste twee matchpunten zijn op het nippertje binnen! Dankzij winsten van de jeugd (ik ben zo vrij mezelf daar nog onder te rekenen) en een slimme remise van Han, die natuurlijk even jong van geest is.
De laatste plek hebben we vaarwel gezwaaid. In de laatste ronde gaan we voor een plaats in de middenmoot. Dat wordt nog wat.
Tekst: Samuel Cohn