Er zijn van die dagen waarop je merkt dat de geschiedenis zich niet zozeer herhaalt, maar meer een spottende knipoog geeft. Een kleine twintig jaar geleden promoveerde VAS II naar de tweede klasse, nadat het alle wedstrijden had gewonnen—behalve die ene tegen Waagtoren I. Dat soort nederlagen plakt niet aan je geheugen als een post-it, maar verdwijnt als een bonnetje van een mislukte aankoop.
Later speelden we in Alkmaar boven een kroeg. Een plek waar de stukken sneller bewogen naarmate de glazen leger raakten. De koppies waren jong, de tafels wiebelig en de sfeer – ondanks de 6-2 nederlaag – onbetaalbaar. Waagtoren 1 – VAS 2 2011 Nu, veertien jaar later, was alles anders. Het decor: een spiksplinternieuw buurthuis, strak en efficiënt, met een keurige schaakzaal, een bar en brandschone toiletten. Netjes, comfortabel, maar zonder de rokerige romantiek van weleer.
Toch hing er nog een zweem van nostalgie. Aan de muren een expositie van Jan Martin Dekker , die als een verdwaalde poëet tussen de stugge schakers hing. In een aangrenzend zaaltje werd een iftar gehouden vanwege Internationale Vrouwendag – een buurthuis als miniatuurversie van Nederland.
Maar goed, wij waren er niet om over cultuurfilosofie te peinzen, wij waren er om te schaken.
De wedstrijd begon veelbelovend. Roland had na negen zetten al een stuk buitgemaakt, een truc die hij eerder had uitgehaald tegen een speler van 2275. Met de kalmte van een visser die weet dat de vangst al binnen is, tikte hij de partij uit. Vier en een half uit vijf, onze rots in de branding.
Niels volgde, soepel en trefzeker. Zijn tegenstander bood net zo veel verzet als een tuinstoel in de storm, en voor we het wisten stond het 2-0. Daarna kwam Ticho, onze verloren zoon, die zijn eerste externe partij van het jaar speelde. Hij voerde de druk in een Catalaanse partij op als een sluipschutter, en de engine – onverbiddelijk als altijd – zag geen enkele fout. Het stond 3-0 en de overwinning leek een formaliteit.
Maar toen.
Schaak is een wrede geliefde, een grillige muze die je laat dromen om je vervolgens met één klap te wekken. Vlak voor de tijdnoodcontrole sloeg de paniek toe. Spelers begonnen te twijfelen, kozen het verkeerde moment om risico’s te nemen of simpelweg de verkeerde zetten.
Milo was de eerste die brak. Sinds hij naar Utrecht is verhuisd en samenwoond, lijkt zijn schaakspel een paar ratingpunten per verhuisdoos te hebben ingeleverd. Hij stond goed, leek de partij rustig naar zich toe te trekken—en gaf toen pardoes zijn dame weg. Alsof hij een goede fles wijn bestelde en hem vervolgens ongeopend op tafel liet staan.
Patriek had ook een sterke opening, maar raakte verstrikt in een wirwar van berekeningen. Hij had kunnen afwikkelen naar een comfortabele winst, maar nee, hij bleef vasthouden aan zijn kwaliteit en verdronk in de complexiteit.
Aran vocht als een leeuw, maar kon uiteindelijk niets meer doen dan zijn tegenstander een hand geven. En zo stond het plotseling 3-3.
Luc, overgekomen van VAS 5, zat onbewogen achter het bord. Hij had een goede voorbereiding en het initiatief, maar liet zich meeslepen door de spanning. Joris, ondertussen, speelde tegen de oude krijger Hebert Perez Garcia. Joris begon goed, kon een pion winnen, maar raakte verstrikt in zijn eigen plannen. Op zet 41 deed hij een kamikaze-zet die zijn stelling onderuit haalde.
Luc zag dit gebeuren en besloot dat hij alles of niets moest spelen. Hij had een veilige remise in handen, maar gooide het op winst. Helaas was het alles, en dat alles was een nul.
Toch zat er nog een onverwachte twist in de staart. Perez Garcia, die al decennia lang in Alkmaar schaakt, gaf zijn partij in de uitvluggerfase alsnog weg. Het werd 4-4.
Geen overwinning, geen nederlaag—maar vooral een avond vol menselijke drama’s, waar een psycholoog een proefschrift op zou kunnen schrijven. Volgende ronde tegen de koploper. We hebben het nog in eigen hand. Maar schaken, dat weet iedereen, is nooit een kwestie van alleen maar zetten op het bord. Het is een achtbaan, een drama, een oude bekende die soms een grap met je uithaalt.
En dus, vol goede moed, op naar de volgende ronde.
VAS II in achtbaan tegen Waagtoren II – Een schaakdag vol tragiek en triomf
