In de jaren negentig van de vorige eeuw was de schaakclub ABN/AMRO een bloeiende vereniging. Zij bestond uit drie teams, die in de SGA-competitie uitkwamen. Het hoogste team speelde eerste klasse en aan het eerste bord zat Henri Francois.
Door ledenverlies kromp de club eerst naar twee teams en uiteindelijk bleef er één team over. In die periode kreeg ik het verzoek of ABN/AMRO bij het VAS kon intrekken. Men zou meebetalen aan de zaalhuur. Dat de keuze op VAS viel was een logische. Er speelden diverse bankmensen bij VAS: Henk Leeners en Jan Apking (ABN) en Wim Wolthuis was directeur van een AMRO-filiaal. Carel Hinfelaar zat bij de Kas-Ass.
Er werden jarenlang grappen gemaakt: ABN’ers waren heren en AMRO was het schorem. Bovendien stond VAS aan de basis van de vier bekende AMRO-toernooien, die gehouden werden in Felix Meritis.
Na één seizoen werd de ABN/AMRO schaakclub opgeheven. Vier leden werden lid van VAS. Dat waren zeer trouwe leden, die jarenlang de kleuren van VAS verdedigden: Henri Francois, Raymon de Vries, Dick Demeersseman en Klaas Haan.
Henri ging altijd eerder naar huis dan de anderen. Hij moest met het OV naar Nieuwkoop. Voor hij vertrok sloeg hij samen met mij een Oude Rutte achterover. Hij zei nooit: “Proost”, maar altijd “Nazdrovje”.
Rob van Dongen
Het Verhaal
door Iris, Joky en Céline Francois
Henri is 26 september 1935 geboren als zoon van een koffieplanter en een Javaanse moeder te Blitar, Oost Java (Indonesië). Hij heeft zijn vroege jeugd deels op de plantage deels op verschillende scholen, o.a. een kloosterschool en een kostschool, doorgebracht. Daar heeft hij leren schaken. Toen de oorlog uitbrak kwam hij samen met zijn stiefmoeder en halfzussen in de zogeheten Jappenkampen terecht waar hij de hele oorlog gebleven is. Hij heeft in drie verschillende Jappenkampen gezeten, verspreid over Java. Zijn vader werd gevangengenomen door de Japanners en werd naar Siam, het huidige Thailand, gestuurd om daar als dwangarbeider aan een spoorlijn te werken. Na de oorlog heeft Henri op verschillende scholen gezeten en heeft hij uiteindelijk de HBS in Jakarta gedaan. Op 22 jarige leeftijd is hij met één van de laatste schepen van Indonesië naar Nederland gevaren waar hij een nieuw leven begon.
Hij heeft geologie gestudeerd in Leiden. Tijdens zijn studie heeft hij op hoog niveau geschermd. Na een paar jaar moest hij zijn dienstplicht vervullen in Apeldoorn waar hij zijn vrouw ontmoette met wie hij drie dochters kreeg. Het gezin leefde op verschillende plekken in Leiden, Hazerswoude en verhuisde in 1975 naar Nieuwkoop. Henri maakte zijn studie niet af, maar is uiteindelijk bij de ABN gaan werken, eerst in Leiden, daarna in een filiaal in Amsterdam waar hij tot zijn pensioen is gebleven.
Hij heeft altijd veel aan sport gedaan en was daar ook vaak erg goed in. Naast schermen speelde hij tafeltennis en heeft o.a. voor de bank in competities gespeeld. Voor de schaakvereniging in Nieuwkoop won hij tijdens het zogeheten Teamkamp (waarbij de verschillende sportverenigingen tegen elkaar strijden in alle sporten behalve hun eigen sport) het onderdeel tafeltennis. In Nieuwkoop was hij ook regelmatig op de tennisbaan te vinden en in de zomer speelde hij graag badminton.
Hij heeft in Nieuwkoop ook een paar zwemdiploma’s gehaald samen met kinderen (in die tijd was er geen aparte les voor volwassenen). Schaatsen heeft hij echter nooit geleerd, hij had een hekel aan kou en ging in de winter vaak met zijn piyamabroek onder zijn gewone broek naar het werk.
Schaken was echter altijd zijn grootste passie die hij zeer serieus opnam. hij las boeken en speelde partijen van grootmeesters na, vaak tot diep in de nacht. Hij was sinds de jaren 70 een prominent lid van de schaakvereniging van Nieuwkoop. Hij werd meervoudig clubkampioen en won wekelijks partijen zonder daar prat op te gaan. Binnen de schaaksociëteit was hij heel actief en heeft verschillende bestuursfuncties bekleed. Ook gaf hij jaren schaakles aan de leden waarbij hij de partijen van grootmeesters analyseerde. Wegens zijn verdiensten voor de schaakclub werd hij in 2015 benoemd tot ridder in de Orde van Oranje Nassau. Henri organiseerde via zijn Amsterdamse club schaaksimultaans voor zijn Nieuwkoopse clubs met Eline Roebers, een bekend Nederlands schaakster. Een keer kwam hij laat terug van de Amsterdamse club en miste de laatste bus. Hij is toen gaan lopen van Uithoorn naar Nieuwkoop en zag volgens zijn zeggen een prachtige zonsopgang. Zelfs in het ziekenhuis kon hij het schaken niet laten en heeft met een van de dokters twee potjes geschaakt, de eerste verloren maar toen hij revanche nam, heeft hij gewonnen..
Na de scheiding en zijn vervroegd pensioen is Henri naast sporten ook veel gaan reizen, o.a. naar Indonesië, Thailand, Corsica, de Pyreneeën, Zuid-Amerika en Pakistan (waar hij zijn dochter opzocht). Bij groepsreizen was hij een graag geziene medereiziger, berucht om zijn enorme, tot de nok toe gevulde rugzak, “Lolita” gevuld met boeken, een archeologen hamer, foto apparatuur en tijgerbalsem. Niet alleen zorgde hij voor gezelligheid, maar ook voor de wijn en lekkere hapjes na een lange wandeling. Hij was erg onder de indruk van zijn reis naar Corsica en heeft tot zijn dood nauw contact gehouden met de reünie groep, de zogeheten Corsica groep, dat daar een overblijfsel van was. Met enkelen van hen had hij later een looptocht en fietstocht op datzelfde eiland georganiseerd. In Indonesië waar hij pas na 30 jaar terugkeerde, heeft hij zijn biologische moeder en broer gevonden. Hij is nog verschillende keren teruggekeerd naar Indonesië en heeft regelmatig contact met de familie daar gehouden.
Hij is altijd een sportieve man gebleven en speelde naast fysieke sporten ook natuurlijk schaak en bridge. Pas enkele jaren geleden hield hij op met tennissen, en vrijwel dagelijks ging hij te voet naar het dorp om boodschappen te doen. Zelfs de dag dat de huisarts hem zei dat hij met spoed naar het ziekenhuis moest en daarvoor de ambulance wilde laten komen, zei hij dat hij zelf vervoer zou regelen. Hij deed eerst boodschappen, ging toen met de bus naar huis, pakte zijn spulletjes en wachtte tot zijn oudste dochter er was.( Alsof hij wist wat er gebeuren ging.)